Ko ima pravo na porodičnu penziju? Ovo je pitanje koje građani često postavljaju, evo šta je sve potrebno. Da bi članovi porodice mogli da naslede porodičnu penzije potrebno je da ispune određene kriterijume o nasleđivanju. Posebno su važne dve činjenice. Nasleđivanje je moguće ukoliko penzioner prima starosnu ili invalidsku penziju, a evo koji kriterijumi moraju da se ispune.
Prva je da pravo na porodičnu penziju postoji ako je preminuli ispunio uslove za penziju ili ima najmanje pet godina staža osiguranja. I druga, ako je uzrok smrti povreda na radu ili profesionalna bolest, članovi porodice stiču pravo na penziju bez obzira na dužinu staža osiguranja umrlog.
Najpre, da bi nasledili penziju, članovi porodice koji podnose zahtev treba da ispune uslove koji se odnose na navršene godine života u vreme podnošenja zahteva i u vreme smrti umrlog. U određenim okolnostima utvrđuju se i činjenice postojanja nesposobnosti za samostalan život i rad, kao i izdržavanja od strane umrlog, a za decu je od značaja i činjenica školovanja. No, krenimo redom.
Pravo na nasleđivanje penzija imaju i bračni i vanbračni partner
Pravo na porodičnu penziju mogu ostvariti i supružnik ali vanbračni partner i to samo ako su brak, odnosno vanbračna zajednica života trajali najmanje tri godine. Takođe, ako sa umrlim osiguranikom, odnosno korisnikom prava ima zajedničko dete, i to ako ispunjava zakonom propisane uslove. Postojanje vanbračne zajednice utvrđuje se u vanparničnom postupku, objasnili su to u Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje (PIO).
Pravo može ostvariti i ako je do smrti supružnika ili u roku od jedne godine od dana smrti postao potpuno nesposoban za rad, ili pravo može da koristi uz dete koje koristi pravo na porodičnu penziju, a prema kome obavlja roditeljsku dužnost.
Udovica, odnosno udovac koji u toku trajanja prava prema tom osnovu postane potpuno nesposoban za rad, zadržava pravo na porodičnu penziju dok postoji ta nesposobnost.
Udovica koja je u trenutku smrti supruga navršila 45 godina života, moći će pravo na porodičnu penziju da ostvari kada navrši 53 godine života. Ukoliko se pravo koristi uz decu, po navršenju navedenih godina života pravo se trajno zadržava.
Iz PIO fonda navode da pravo na porodičnu penziju, pod istim uslovima, može ostvariti i supružnik iz razvedenog braka i vanbračni partner posle prestanka zajednice života vanbračnih partnera, ako im je sudskom presudom utvrđeno pravo na izdržavanje.
Deca pravo na nasleđivanje penzija imaju do 15. godine
Deca stiču pravo na porodičnu penziju i ona im pripada do 15 godina života, bez obzira na to da li se školuju. Ako pohađaju srednju školu, onda do 20 godina, a do navršenih 26 godina života, ako studiraju.
Detetu kome je školovanje prekinuto zbog bolesti, porodična penzija pripada i za vreme bolesti, kao i iznad godina života propisanih u slučaju školovanja, ali najviše za onoliko vremena koliko je zbog bolesti izgubilo od školovanja. Detetu kome je školovanje prekinuto zbog služenja vojnog roka, porodična penzija pripada i za vreme služenja vojnog roka, a najduže do navršene 27. godine života.
Takođe, dete ima pravo na porodičnu penziju dok traje nesposobnost za samostalan život i rad, nastala do 15. godine života, dok traje nesposobnost za samostalan život i rad, nastala posle 15. godine života, a pre smrti osiguranika, pod uslovom da ga je osiguranik izdržavao do svoje smrti.
Invalidno dete stiče pravo na porodičnu penziju i posle prestanka zaposlenja, odnosno obavljanja samostalne delatnosti.
Pravo na porodičnu penziju imaju i roditelji
I roditelj (otac i majka, očuh i maćeha i usvojioci) može naslediti penziju.
Ako je korisnik prava izdržavao roditelja do svoje smrti, on stiče pravo na porodičnu penziju ako je navršio 65 (muškarac), odnosno 60 (žena) godina života ili postao potpuno nesposoban za rad.
